Przegląd instalacji elektrycznej – wszystko, co musisz wiedzieć

POMIARY I PRZEGLĄDY ELEKTRYCZNE

Regularny przegląd instalacji elektrycznej to kluczowy element dbałości o bezpieczeństwo użytkowników oraz niezawodność systemów zasilania. Kontrole te mają na celu zapobieganie awariom, przeciążeniom i przede wszystkim zagrożeniom pożarowym. Co ważne — wykonywanie takich przeglądów nie jest dobrą wolą właściciela, lecz obowiązkiem wynikającym z przepisów.

Instalacje elektryczne: podstawy prawne i obowiązki właściciela

Zgodnie z art. 62 Prawa budowlanego, każda nieruchomość podczas użytkowania musi być regularnie kontrolowana — zarówno pod kątem technicznym, jak i przydatności do dalszej eksploatacji. Odpowiedzialność za zlecanie przeglądów spoczywa na właścicielu lub zarządcy budynku. Wymóg ten obowiązuje również obiekty letniskowe, zagrodowe oraz budynki wymienione w art. 29 ust. 1 Prawa budowlanego.

W ramach okresowego przeglądu elektrycy sprawdzają m.in.:

• jakość połączeń i osprzętu,

• stan przewodów oraz izolacji,

• skuteczność zabezpieczeń przeciwporażeniowych,

• stan ochrony przeciwpożarowej,

• sprawność uziemień i aparatów elektrycznych.

  
  

Co ile wykonuje się przegląd instalacji elektrycznej?

Prawo budowlane narzuca wykonywanie kontroli nie rzadziej niż co pięć lat. Nie oznacza to jednak sztywnego terminu — częstsze badania mogą być konieczne, jeśli:

• instalacja jest przestarzała,

• budynek jest intensywnie eksploatowany,

• występują trudne warunki środowiskowe,

• poprzedni protokół wykazał nieprawidłowości,

• instalacja jest narażona na wilgoć, wysoką temperaturę lub pyły.

Skrócenia okresów kontrolnych wymagają m.in. tereny budowy, obiekty o zwiększonym zagrożeniu pożarowym, miejsca pracy z ryzykiem wybuchu, a także pomieszczenia z instalacjami wysokiego napięcia lub ze sprzętem przenośnym.

Jak wygląda przegląd elektryczny? Oględziny i pomiary

Procedura kontroli składa się z dwóch głównych etapów:

Oględziny instalacji: kontrola wizualna wykonywana przed pomiarami, bez użycia narzędzi pomiarowych. Sprawdza się m.in.:

• dobór przewodów i zabezpieczeń,

• ochronę przed porażeniem,

• oznaczenia instalacji,

• dostęp do urządzeń,

• skuteczność elementów ochrony przeciwpożarowej.

  
  

Pomiary i próby elektryczne: wykonywane z użyciem specjalistycznych mierników. Najważniejsze czynności to:

• pomiar rezystancji izolacji,

• test impedancji pętli zwarcia,

• weryfikacja działania wyłączników różnicowoprądowych,

• badanie ciągłości przewodów ochronnych i roboczych,

• próby funkcjonalne urządzeń i zabezpieczeń,

• sprawdzenie spadków napięcia oraz kolejności faz.

  
  

Kolejność działań nie jest przypadkowa — błędne parametry na wcześniejszym etapie mogą wpływać na dalsze wyniki, dlatego w razie problemów badania powtarza się po usunięciu usterek.

Protokół z przeglądu — dlaczego jest niezbędny?

Każdy przegląd musi zostać potwierdzony dokumentacją pomiarową. W protokole powinny znaleźć się m.in.:

• dane wykonawcy i osoby dokonującej pomiarów,

• rodzaj i zakres badań,

• identyfikacja obwodów, instalacji i urządzeń,

• wykaz użytych mierników,

• opis warunków pomiarowych,

• tabela wyników wraz z oceną zgodności z normami,

• wnioski i zalecenia naprawcze.

  
  

Protokół jest podstawą do dalszego użytkowania instalacji lub konieczności podjęcia działań naprawczych.

Kto może przeprowadzać przegląd instalacji elektrycznej?

Do wykonywania kontroli uprawnione są wyłącznie osoby posiadające:

• uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej, lub

• kwalifikacje eksploatacyjne (E) lub dozoru (D) zgodnie z rozporządzeniem Ministra właściwego ds. energii.

  
  

Dodatkowym warunkiem jest praktyczne doświadczenie przy urządzeniach elektroenergetycznych.

Jakiego sprzętu się używa?

Specjaliści korzystają z profesjonalnych mierników do testów instalacji, takich jak:

• mierniki rezystancji izolacji,

• mierniki impedancji pętli zwarcia,

• testery RCD,

• mierniki rezystancji uziemienia,

• urządzenia do analiz parametrów sieci.

  
  

Aparatura ta pozwala szybko wykryć uszkodzenia i odchylenia od normy.

Kontrola instalacji a ubezpieczenie budynku

Aktualny przegląd to nie tylko wymóg prawa — jego brak może skutkować odmową wypłaty odszkodowania po awarii lub pożarze. Firmy ubezpieczeniowe bardzo często żądają okazania protokołów jako dowodu na to, że instalacja była sprawna w chwili zdarzenia.

Dlatego dokumentacja pokontrolna to zabezpieczenie nie tylko życia i mienia, ale także interesów finansowych.

Podsumowanie

Przegląd instalacji elektrycznej to obowiązek prawny i element ochrony bezpieczeństwa. Warto zlecać go regularnie, a po każdej kontroli odbierać pełną dokumentację — to gwarancja poprawnego działania instalacji i spokój w razie nieprzewidzianych sytuacji.